یک کسب و کار اقتصادی زمانی توجیه پذیر و مورد تایید است که به اندازه کافی(بسته به سرمایه و خود سرمایه گذار) جریان نقدی و سود ایجاد کند و با خطراتی که در پیش دارد مقابله نماید. علاوه بر این ویژگیها، پایداری طرح نیز اهمیت بالایی برخوردار است. امکانپذیری یک طرح تجاری باید در طولانی مدت نیز برقرار باشد. با هدف اطمینان خاطر در این مقوله، مطالعات امکان سنجی و تهیه طرح توجیهی انجام میگردد.
مطالعات امکان‌سنجی و طرح توجیهی، فرآیندی کنترل شده برای مشخص نمودن همزمان مشکلات و مزایای اجرای یک پروژه یا ورود به یک موقعیت سرمایه‌گذاری است و همراه با توصیف کامل شرایط و برآورد عواید و هزینه‌های (آنالیز هزینه- فایده) انجام آن صورت میگیرد. هدف از مطالعات امکان سنجی تعیین میزان امکانپذیری و اجرایی بودن یک پروژه و ثمربخشی آن میباشد. این مطالعات در حکم گام نخست در فرآیند تصمیم‌گیری سرمایه‌گذاران یا مدیران به حساب می‌آید. لذا مطالعات امکان سنجی نوعی مطالعه بر مبنای تجزیه و تحلیل و آزمون میباشد که فراهم‌کننده اطلاعات لازم به منظور تصمیم گیری برای حرکت به سمت مراحل طراحی مهندسی و اجرای هر پروژه یا انجام سرمایه‌گذاری است. از اینرو، مطالعات امکان سنجی را می‌توان نقطه عطف فرآیند تصمیم‌گیری در اجرای پروژه یا انجام سرمایه‌گذاری دانست.
مطالعات مربوطه در سه مرحله ذیل انجام میشود.
- مطالعه بازار: بازار محصول از جنبه های مختلف از جمله عرضه و تقاضا، ظرفیت تولید، برآورد تقاضای داخلی و… مورد بررسی قرار میگیرد.
- مطالعه فنی: در این قسمت فنآوری، ظرفیت، محل اجراء، ماشینآلات و تجهیزات موردنیاز، ساختار اجرایی طرح و … مورد مطالعه قرار میگیرد.
- مطالعه های اقتصادی طرح: در این قسمت به محاسبه و تحلیل شاخص های اقتصادی طرح نظیر هزینه های ثابت، در گردش، سالیانه و شاخصهای مالی از جمله نرخ بازده داخلی، دوره بازگشت سرمایه، سودآوری طرح و… پرداخته میشود.
